وبلاگ
0 تا 100 انواع زخم ها را بشناسید
زخم به هرگونه آسیب یا گسیختگی در بافت‌های بدن گفته می‌شود که ممکن است در اثر عوامل مختلفی مانند ضربه، بریدگی، سوختگی، فشار یا عفونت به وجود آید.
انواع زخم‌ها می‌توانند سطحی یا عمیق بوده و به‌طور موقت یا دائمی به پوست و بافت زیرین آسیب برسانند.
ترمیم زخم یکی از فرآیندهای طبیعی بدن برای بازسازی بافت های آسیب دیده است که بسته به نوع زخم، مدت زمان و شیوه درمان متفاوت خواهد بود که درمان زخم آن می تواند توسط خود فرد یا کارشناس زخم به صورت حرفه ای باشد.
انواع زخم ها
زخم ها از جنبه های مختلفی دسته بندی می شوند.
مهم‌ترین انواع زخم ها شامل این موارد هستند:
1. زخم های حاد
زخم های حاد به سرعت ایجاد شده و در صورت مراقبت مناسب، به سرعت نیز ترمیم می شوند.
این نوع زخم‌ها معمولاً در اثر عوامل خارجی مانند بریدگی، خراش، سوختگی یا جراحی ایجاد می شوند.
- بریدگی: ناشی از تماس جسم تیز مانند چاقو یا شیشه.
- خراش: ساییده شدن لایه های سطحی پوست در اثر تماس با سطوح زبر.
- سوختگی: آسیب به پوست در اثر حرارت و آتش و مواد شیمیایی یا الکتریسیته.
- سوراخ شدگی: ایجاد زخم های عمیق و کوچک در اثر ورود اجسام نوک تیز مانند میخ، سوزن.
انواع زخم های حاد:
2. زخم های مزمن
زخم های مزمن به کندی ترمیم شده و در برخی موارد ماه ها یا حتی سال ها باقی می مانند.
این زخم ها معمولاً ناشی از مشکلات زمینه ای مانند: دیابت، فشارخون بالا یا اختلالات گردش خون هستند.
انواع زخم های مزمن:
- زخم دیابتی: در بیماران دیابتی به دلیل اختلال در گردش خون و بی حسی پاها ایجاد می‌شود.
- زخم بستر: در اثر فشار طولانی مدت بر روی یک نقطه از بدن مانند پشت، باسن یا پاشنه پا.
- زخم وریدی: به دلیل عملکرد نادرست رگ های وریدی که باعث جمع شدن خون در پاها می شود.
- زخم شریانی: در اثر کاهش خون رسانی به اندام ها به دلیل انسداد عروق.
3. زخم های عفونی
زخم هایی که دچار عفونت می شوند، معمولاً علائمی مانند قرمزی، التهاب، تورم، درد و ترشح چرک دارند.
این نوع زخم ها نیاز به درمان فوری و مناسب دارند تا از گسترش عفونت جلوگیری شود.
جدول انواع زخم به همراه توضیحات و علل آن در یک نگاه
| نوع زخم | توضیحات | علل/ویژگی‌ها |
|---|---|---|
| زخم حاد (Acute Wound) | زخم‌هایی که در نتیجه آسیب ناگهانی ایجاد شده و به سرعت بهبود می‌یابند. | بریدگی، خراش، سوختگی خفیف، جراحی |
| زخم مزمن (Chronic Wound) | زخم‌هایی که به دلیل مشکلات زمینه‌ای یا درمان ناکافی بهبودشان به تأخیر افتاده است. | بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، گردش خون ضعیف، عفونت |
| زخم فشاری (Pressure Ulcer) | زخم‌هایی که در اثر فشار طولانی‌مدت بر روی پوست و بافت‌های زیرین ایجاد می‌شوند. | بی‌تحرکی طولانی‌مدت (مانند بیمار بستری)، فشار مستقیم، اصطکاک و رطوبت زیاد |
| زخم دیابتی (Diabetic Foot Ulcer) | زخم‌هایی که معمولاً در پا و به دلیل مشکلات ناشی از دیابت ایجاد می‌شوند. | نوروپاتی دیابتی، کاهش حس پا، آسیب‌های مکرر، کاهش خون‌رسانی |
| زخم وریدی (Venous Ulcer) | زخم‌هایی که در اثر مشکلات گردش خون در وریدها ایجاد می‌شوند. | نارسایی وریدی، تورم پا، اختلال در بازگشت خون به قلب |
| زخم شریانی (Arterial Ulcer) | زخم‌هایی که به دلیل کاهش خون‌رسانی از طریق شریان‌ها ایجاد می‌شوند. | ایسکمی، تصلب شرایین، بیماری عروقی محیطی |
| زخم سوختگی (Burn Wound) | زخم‌هایی که در اثر حرارت، مواد شیمیایی، برق یا اشعه ایجاد شده‌اند. | تماس با منابع حرارتی یا شیمیایی، یا قرارگیری در معرض اشعه |
| زخم تروماتیک (Traumatic Wound) | زخم‌هایی که در نتیجه آسیب‌های ناگهانی مانند تصادفات یا ضربه ایجاد می‌شوند. | بریدگی، سوراخ شدن، پارگی، کوفتگی |
| زخم جراحی (Surgical Wound) | زخم‌هایی که به دنبال عمل جراحی و برش کنترل‌شده پوست ایجاد می‌شوند. | برش جراحی، بخیه‌زدن، استفاده از ابزارهای جراحی |
| زخم کلوئیدی (Keloid) | زخم‌هایی که در آنها رشد غیرعادی بافت جای زخم ایجاد می‌شود. | تولید بیش‌ازحد کلاژن در فرآیند بهبود |
| زخم عفونی (Infected Wound) | زخم‌هایی که به دلیل حضور میکروب‌ها یا عفونت بهبود نمی‌یابند. | ورود باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به زخم |
| زخم نکروزه (Necrotic Wound) | زخم‌هایی که در آنها بافت مرده (نکروز) وجود دارد و معمولاً سیاه‌رنگ است. | گردش خون ناکافی، عفونت شدید |
| زخم باز (Open Wound) | زخم‌هایی که در آنها پوست شکاف خورده و بافت زیرین نمایان شده است. | بریدگی، پارگی، سوراخ شدن |
| زخم بسته (Closed Wound) | زخم‌هایی که در آنها پوست سالم است، اما آسیب در بافت‌های زیرین رخ داده است. | ضربه، کوفتگی، هماتوم |
مراحل ترمیم زخم
ترمیم زخم فرآیندی پیچیده و شامل مراحل زیر است:
1. مرحله التهاب (التهابی)
در این مرحله:
بلافاصله پس از ایجاد زخم، بدن واکنش نشان داده و فرآیند التهابی آغاز می شود.
- خونریزی متوقف می‌شود (فرآیند انعقاد خون).
- سلول‌های التهابی به محل زخم جذب شده و باکتری ها و عوامل خارجی را از بین می برند.
2. مرحله تکثیر (بازسازی)
در این مرحله، سلول های جدید شروع به رشد و تکثیر کرده و بافت گرانوله تشکیل می شود.
رگ های خونی جدید نیز برای خون رسانی به محل زخم تشکیل می شوند.
3. مرحله بلوغ (ترمیم و بازسازی نهایی)
در این مرحله، بافت جدید جایگزین بافت قدیمی شده و زخم بسته می شود.
گاهی اوقات در محل زخم بافت اسکار (جوشگاه) تشکیل می شود که ممکن است از نظر ظاهری با پوست سالم تفاوت داشته باشد.
سفر شگفت انگیز ترمیم زخم: از آسیب تا بازسازی
ترمیم زخم مانند یک سمفونی دقیق و هماهنگ است که توسط ارکستری از سلول‌ها، فاکتورهای رشد و مولکول‌های پیام رسان نواخته می‌شود.
هدف نهایی، بازگرداندن یکپارچگی و عملکرد بافت آسیب‌دیده است.
بهبود زخم در جدول
| نام مرحله | زمان تقریبی | هدف اصلی | سلول‌های کلیدی | فرآیندهای اصلی | ظاهر زخم و حس شما | نکات کاربردی و مراقبتی |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. انعقاد خون (Hemostasis) | فوری تا چند دقیقه / ساعت | توقف خونریزی، ایجاد سد اولیه | پلاکت‌ها، فیبرین | انقباض عروق، تجمع پلاکت‌ها، فعال‌سازی فاکتورهای انعقادی، تشکیل لخته‌ی فیبرینی (دلمه) | خونریزی فعال که به تدریج متوقف می‌شود. تشکیل لخته‌ی سطحی روی زخم. | اعمال فشار مستقیم، بالا نگه داشتن عضو درگیر، شروع مراقبت اولیه برای پیشگیری از آلودگی. |
| 2. التهاب (Inflammation) | چند ساعت تا ۳–۷ روز | پاکسازی زخم از میکروب و بافت مرده | نوتروفیل‌ها، ماکروفاژها، ماست‌سل‌ها | مهاجرت سلول‌های ایمنی، فاگوسیتوز پاتوژن‌ها و بقایا، آزادسازی سیتوکین‌ها و واسطه‌های التهابی | زخم قرمز، متورم، گرم و دردناک می‌شود. ممکن است ترشحات شفاف یا چرکی مشاهده شود. | شست‌وشوی ملایم زخم، اجتناب از دستکاری، پایش علائم عفونت (مانند تب، بوی بد، چرک)، مشورت با پزشک در موارد مشکوک. |
| 3. تکثیر (Proliferation) | روز ۳–۵ تا حدود ۲–۳ هفته | پر کردن بستر زخم، تشکیل بافت جدید | فیبروبلاست‌ها، سلول‌های اندوتلیال، کراتینوسیت‌ها | تولید کلاژن نوع III، آنژیوژنز (رگ‌سازی)، تشکیل بافت گرانوله، اپیتلیالیزاسیون (مهاجرت سلول‌های اپیدرمی از لبه‌ها به سمت مرکز زخم) | زخم شروع به پر شدن با بافت قرمز و دانه‌دار می‌کند. رطوبت بالا و لبه‌های در حال نزدیک شدن مشهود است. | استفاده از پانسمان‌های مرطوب‌کننده، تأمین تغذیه‌ی کافی (پروتئین، ویتامین C، روی)، جلوگیری از آسیب مکانیکی به بافت جدید، حفظ محیط تمیز و کنترل رطوبت. |
| 4. بازسازی و بلوغ (Remodeling) | از هفته سوم تا ۱–۲ سال | افزایش استحکام، کاهش اسکار، سازماندهی مجدد کلاژن | فیبروبلاست‌ها، میوفیبروبلاست‌ها | تبدیل کلاژن نوع III به نوع I، کاهش تراکم عروق، سازمان دهی مجدد ماتریکس خارج سلولی، انقباض زخم، تشکیل اسکار نهایی | اسکار در ابتدا برجسته و قرمز است، اما به مرور صاف‌تر، روشن‌تر و نرم‌تر می‌شود. | ماساژ ملایم محل زخم، محافظت از اسکار در برابر نور خورشید، استفاده از ورقه یا ژل سیلیکونی در صورت تجویز، صبوری و تداوم مراقبت برای رسیدن به ترمیم کامل و زیباشناختی. |
جدول دسته بندی انواع زخم‌های صورت
| نوع زخم | علت‌های شایع | ویژگی‌های بالینی | درمان اولیه پیشنهادی |
|---|---|---|---|
| خراشیدگی (Abrasions) | زمین‌خوردگی، تصادف، تماس با سطح زبر | قرمزی، سوزش، زخم سطحی، گاهی خونریزی جزئی | شست و شو با آب و صابون، پماد آنتی‌بیوتیک |
| بریدگی (Lacerations) | چاقو، شیشه شکسته، اجسام تیز | پارگی پوست، خونریزی، لبه‌های زخم مشخص | فشار برای بند آوردن خون، بخیه در صورت نیاز |
| کبودی (Contusions) | ضربه بدون پارگی پوست | تورم، تغییر رنگ پوست (آبی-بنفش)، درد | کمپرس سرد، بالا نگه‌داشتن ناحیه |
| سوختگی (Burns) | آتش، بخار، اشعه خورشید، مواد شیمیایی | تاول، قرمزی یا سوختگی سطحی تا عمقی | خنک‌سازی، کرم‌های ترمیمی، پانسمان مناسب |
| زخم ناشی از آکنه | جوش‌های التهابی یا چرکی | فرو رفتگی، لک، باقی‌ماندن اسکار | محصولات لایه‌بردار، لیزر یا مزوتراپی |
| زخم عفونی | عفونت پوست، ترکیدن جوش یا خراش آلوده | چرک، بوی بد، قرمزی اطراف زخم | پاکسازی، آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی |
| زخم بعد از عمل جراحی | جراحی زیبایی یا درمانی | زخم بخیه‌خورده، گاهی با التهاب خفیف | تمیز نگه داشتن، استفاده از ژل ترمیم‌کننده |
| زخم ناشی از بیماری پوستی | بیماری‌هایی مثل لوپوس، زونا | زخم‌های مزمن یا پوسته‌پوسته، گاهی دردناک | درمان بیماری زمینه‌ای، کرم‌های تجویزی |
روش های درمان زخم
1. درمان های خانگی
بسیاری از زخم های سطحی را می توان با روش های خانگی ساده درمان کرد:
- شستشوی زخم: شستشوی زخم با آب و صابون ملایم برای جلوگیری از عفونت.
- استفاده از پانسمان: استفاده از گاز استریل یا باند برای پوشاندن زخم و جلوگیری از ورود آلودگی.
- پمادهای ضدعفونی کننده: استفاده از پمادهای موضعی مانند ژل عسل هانی هلث برای تسریع ترمیم زخم.
- استفاده از عسل طبیعی: عسل به دلیل خواص ضدباکتری و ضدالتهابی برای درمان زخم بسیار مفید است.
2. درمان های دارویی
در زخم های شدیدتر یا عفونی، استفاده از داروها ضرورت پیدا می کند:
- آنتی بیوتیک ها: برای کنترل عفونت و جلوگیری از گسترش آن.
- پمادهای ترمیم کننده: مانند ژل های حاوی مواد موثر در بازسازی بافت.
- مسکن ها: برای کاهش درد و التهاب.
3. درمان های پزشکی و تخصصی
برخی از زخم‌ها به درمان های تخصصی نیاز دارند.
این درمان ها شامل موارد زیر هستند:
- بخیه زدن: برای زخم های عمیق که نیاز به بستن سریع دارند.
- جراحی: برای ترمیم زخم های بزرگ یا از بین بردن بافت های مرده (دبریدمان).
- پانسمان های پیشرفته: مانند پانسمان های هیدروژل، هیدروکلوئید یا فوم که شرایط مناسب برای ترمیم زخم را فراهم می کنند.
- درمان با فشار منفی (NPWT): استفاده از دستگاه مکش برای تسریع در فرآیند ترمیم زخم.
اینفوگرافیک نحوه استفاده از بانداژ کشی برای انواع زخم
آسیب‌ها و نحوه بانداژ آنها:
آسیب بریدگی (Cut Injury)
استفاده از بانداژ برای بستن بریدگی روی ساق پا
آسیب زانو (Knee Injury)
بستن بانداژ به‌صورت محکم اما نه خیلی فشرده روی زانو
آسیب پا (Foot Injury)
پیچیدن بانداژ دور مچ پا و کف پا در صورت پیچ‌خوردگی یا تورم
آسیب دست (Hand Injury)
نگه داشتن دست با بانداژ به‌صورت آویزان برای تثبیت آسیب
پیشگیری از زخم های مزمن
پیشگیری از ایجاد زخم های مزمن، به ویژه در بیماران مبتلا به دیابت یا افراد کم تحرک، اهمیت زیادی دارد.
برخی از اقدامات پیشگیرانه شامل موارد زیر است:
- کنترل قند خون: برای جلوگیری از ایجاد زخم دیابتی.
- تحرک بدنی و تغییر وضعیت بدن: برای جلوگیری از زخم بستر.
- رعایت بهداشت فردی: تمیز نگه داشتن پوست و پیشگیری از عفونت.
- استفاده از کفش مناسب: در بیماران دیابتی برای محافظت از پاها.
- کنترل بیماری های زمینه ای: مانند فشارخون بالا یا بیماری های عروقی.
چرک زخم در جدول و اثرات آن
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| تعریف چرک زخم | تجمع مایع غلیظ حاوی باکتری، سلول‌های مرده، گلبول‌های سفید و مواد التهابی |
| رنگ چرک | سفید، زرد، سبز، قهوه‌ای (بسته به نوع عفونت و باکتری) |
| نشانه‌های همراه | بوی بد، تورم، گرمی محل زخم، درد، قرمزی، ترشح مداوم |
| علت ایجاد | عفونت باکتریایی (معمولاً استافیلوکوک یا استرپتوکوک) |
| خطرات احتمالی | گسترش عفونت، نکروز، سپسیس، تأخیر در ترمیم زخم |
| اقدامات اولیه درمان | تمیز کردن زخم، تخلیه ترشحات، استفاده از آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی |
| پانسمان مناسب | پانسمان آنتی‌باکتریال (نقره، عسل)، پانسمان جاذب مثل فوم و آلژینات |
| نیاز به مراجعه پزشکی | در صورت تب، گسترش قرمزی، افزایش ترشح یا درد شدید |
ویدیو انواع زخم و خونریزی
اثر زخم ها در جدول
| نوع زخم | علت شایع | اثرات روی بدن | عوارض احتمالی | درمان پیشنهادی |
|---|---|---|---|---|
| زخم دیابتی | دیابت و گردش خون ضعیف | تاخیر در ترمیم، کاهش حس ناحیه زخم | عفونت، گانگرن، قطع عضو | کنترل قند، پانسمان نوین، آنتی بیوتیک |
| زخم بستر | فشار مستمر روی پوست | نکروز بافت، درد، التهاب | عفونت عمقی، التهاب استخوان | تغییر وضعیت مکرر، پانسمان فومی، جراحی در صورت نیاز |
| زخم عفونی | عفونت باکتریایی | التهاب، ترشح چرک، تورم | انتشار عفونت، سپسیس | آنتی‌بیوتیک، تمیزکاری زخم، پانسمان مناسب |
| زخم ناشی از سوختگی | حرارت، مواد شیمیایی | تخریب بافت، درد شدید | عفونت، اسکار، نارسایی عملکرد پوست | خنک کردن، پانسمان ضدعفونی، درمان تخصصی |
| زخم جراحی | برش جراحی | التهاب موضعی، ترمیم اولیه زخم | عفونت محل جراحی، باز شدن زخم | مراقبت‌های پس از عمل، پانسمان استریل |
توجه داشته باشید
اصطلاحات عمومی و تخصصی زخم هم بررسی داشته باشید که به شما کمک می کند تا دقیق تر با اصطلاحات زخم آشنا شوید.
زخم ها بسته به علت و شدت شان انواع مختلفی دارند که هرکدام نیاز به روش‌های درمانی متفاوتی دارند.
آگاهی از مراحل ترمیم زخم و استفاده از درمان های مناسب می‌تواند به بهبود سریع تر و پیشگیری از عوارض احتمالی کمک کند.
به خصوص در مورد زخم های مزمن، مراقبت مداوم و استفاده از محصولات درمانی مانند ژل عسل می تواند نقش مهمی در بازسازی بافت های آسیب دیده ایفا کند.
بنابر این، توجه به بهداشت، درمان مناسب و مراجعه به پزشک در صورت نیاز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در صورتی که نیاز به خرید پانسمان نوین داشتید، از فروشگاه زخم پخم در سریعترین زمان ممکن تهیه کنید.
محتوای جامع و کاملی بود. خیلی برام جالب بود که به همه ابعاد پرداختین
خوشحالیم که براتون مفید و همراهمون هستید