سوختگی

سوختگی با فلز داغ: راهنمای کامل اقدامات اولیه، درمان و پیشگیری

سوختگی با فلز داغ (مثل قابلمه): راهنمای کامل اقدامات اولیه، درمان و پیشگیری

سوختگی یکی از شایع‌ ترین حوادث خانگی است و تماس پوست با فلزات داغ مانند قابلمه، اتو، بخاری یا ابزارهای صنعتی می‌تواند منجر به سوختگی‌های دردناک و گاهی جدی شود.

فلزات به دلیل رسانایی بالای حرارتی، گرما را به سرعت و به صورت عمیق به بافت پوست منتقل می‌کنند و همین امر باعث می‌شود سوختگی ناشی از آن‌ها اغلب شدیدتر از سوختگی با آب جوش در دمای مشابه باشد.

دانستن اقدامات صحیح و فوری پس از وقوع این نوع سوختگی، نقشی حیاتی در کاهش درد، جلوگیری از آسیب بیشتر به بافت‌ها، پیشگیری از عفونت و به حداقل رساندن احتمال باقی ماندن جای زخم (اسکار) دارد.

این راهنمای جامع به شما کمک می‌کند تا با آگاهی کامل، در مواجهه با سوختگی ناشی از فلز داغ، بهترین عملکرد و نتیجه را داشته باشید.

چرا سوختگی با فلز داغ متفاوت است؟

انتقال سریع و عمیق گرما: فلزات رساناهای عالی گرما هستند. این بدان معناست که حتی تماس کوتاه مدت با یک فلز داغ می‌تواند مقدار زیادی انرژی گرمایی را به سرعت به لایه‌های عمیق‌تر پوست منتقل کند و باعث آسیب بافتی شدیدتری شود.

ماندگاری گرما: برخلاف مایعات داغ که ممکن است سریع‌تر سرد شوند یا از روی پوست بریزند، فلز داغ می‌تواند گرما را برای مدت طولانی‌ تری در خود نگه دارد و اگر تماس ادامه یابد، آسیب مداومی به پوست وارد کند.

احتمال سوختگی‌های عمیق‌ تر: به دلیل انتقال موثر گرما، سوختگی‌های ناشی از فلز داغ احتمال بیشتری دارد که از نوع درجه دوم یا حتی سوم باشند.

موارد رایج سوختگی با فلز داغ در آشپزخانه

وسایل آشپزخانه:

  • سوختگی با قابلمه و ماهیتابه داغ (متداول ترین نوع سوختگی)
  • دسته‌ی فلزی ظروف روی گاز
  • سینی فر
  • کتری یا قوری داغ
  • چاقوی فلزی که در معرض حرارت بوده (مثلاً کنار گاز)

اقدامات اولیه فوری: طلایی‌ترین دقایق پس از سوختگی

سرعت عمل و انجام صحیح اقدامات اولیه، کلیدی‌ ترین بخش مدیریت سوختگی با فلز داغ است.

مراحل زیر را بلافاصله و با آرامش دنبال کنید:

ایمنی اولویت دارد:

قطع ارتباط از منبع گرما: فوراً منبع گرما (فلز داغ) را از پوست دور کنید یا فرد آسیب‌ دیده را از منبع گرما دور نمایید.

ایمن‌ سازی محیط: اگر وسیله داغ همچنان خطرآفرین است (مانند اتوی داغ یا قابلمه روی گاز روشن)، ابتدا آن را خاموش یا جابجا کنید تا از آسیب بیشتر به خود یا دیگران جلوگیری شود.

خنک کردن محل سوختگی (بسیار مهم):

خنک کردن محل سوختگی

استفاده از آب سرد، نه یخ!: بلافاصله ناحیه سوخته را زیر جریان ملایم آب سرد (نه یخ‌ زده) قرار دهید. دمای آب باید خنک و قابل تحمل باشد (حدود 15 درجه سانتی‌گراد).

مدت زمان: این کار را به مدت 10 تا 20 دقیقه ادامه دهید. خنک کردن به توقف فرآیند سوختن در لایه‌های زیرین پوست، کاهش درد و کم کردن تورم کمک می‌کند.

چرا یخ نه؟: استفاده مستقیم از یخ یا آب بسیار سرد می‌تواند باعث انقباض شدید عروق خونی شده و با کاهش خون‌ رسانی به بافت آسیب‌ دیده، آسیب را تشدید کند.

حذف پوشش‌ها و زیور آلات:

سریع اقدام کنید: هرگونه لباس، حلقه، ساعت، دستبند یا زیور آلات دیگر را که در نزدیکی یا روی ناحیه سوخته قرار دارد، به سرعت و با ملایمت خارج کنید.

این کار باید قبل از شروع تورم انجام شود، زیرا تورم می‌تواند خارج کردن آن‌ها را دشوار یا غیرممکن سازد و مانند یک عامل فشارنده عمل کرده و جریان خون را مختل کند.

احتیاط: اگر لباس به پوست چسبیده است، به زور آن را جدا نکنید. اطراف آن را ببرید و اجازه دهید کادر پزشکی آن را جدا کند.

پوشاندن ناحیه سوخته:

پوشش استریل یا تمیز: پس از خنک کردن، ناحیه سوخته را با یک پانسمان استریل نچسب (Non-stick) یا در صورت عدم دسترسی، با یک تکه پارچه تمیز و بدون پرز (مانند ملافه تمیز) یا سلفون تمیز به آرامی بپوشانید.

هدف: پوشاندن سوختگی به محافظت از آن در برابر آلودگی و عفونت کمک کرده و با کاهش تماس با هوا، درد را نیز تسکین می‌دهد.

از چه چیزهایی استفاده نکنیم: از پنبه یا دستمال کاغذی استفاده نکنید، زیرا الیاف آن‌ها به زخم می‌چسبد و جدا کردنشان دشوار و دردناک خواهد بود.

تسکین درد:

در صورت نیاز و هوشیاری فرد، می‌توان از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن طبق دستورالعمل روی بسته یا توصیه پزشک/داروساز استفاده کرد.

ارزیابی شدت سوختگی: چه زمانی به پزشک یا کارشناس زخم مراجعه کنیم؟

شناخت درجه سوختگی به تصمیم‌ گیری برای مراجعه به پزشک یا کارشناس زخم کمک می‌کند:

سوختگی درجه اول: سطحی‌ ترین نوع سوختگی است که فقط لایه خارجی پوست (اپیدرم) را درگیر می‌کند. علائم آن شامل قرمزی، درد و تورم خفیف (شبیه آفتاب‌ سوختگی) است.

معمولاً تاول نمی‌زند و طی چند روز بدون باقی گذاشتن جای زخم بهبود می‌یابد.

سوختگی‌های درجه اول کوچک معمولاً در خانه قابل مدیریت هستند.

سوختگی درجه دوم: این نوع سوختگی لایه اپیدرم و بخشی از لایه زیرین (درم) را درگیر می‌کند.

علائم آن شامل درد شدید، قرمزی، تورم مشخص و ایجاد تاول است.

پوست ممکن است ظاهری خیس یا براق داشته باشد. سوختگی‌های درجه دوم، به خصوص اگر بزرگ باشند یا در نواحی حساس قرار گرفته باشند، نیاز به مراقبت پزشکی دارند.

سوختگی درجه سوم: شدیدترین نوع سوختگی است که تمام ضخامت پوست (اپیدرم و درم) و گاهی بافت‌های زیرین (چربی، عضله، استخوان) را از بین می‌برد.

ناحیه سوخته ممکن است سفید، مومی، زغالی‌شکل یا چرمی به نظر برسد.

به دلیل آسیب به پایانه‌های عصبی، ممکن است درد کمتری نسبت به سوختگی درجه دوم داشته باشد یا کاملاً بی‌ حس باشد.

تمام سوختگی‌های درجه سوم، صرف نظر از اندازه، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

چه زمانی حتماً باید به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کرد؟

در موارد زیر، مراجعه فوری به پزشک یا اورژانس ضروری است:

سوختگی درجه سوم (هر اندازه‌ای).

سوختگی درجه دوم بزرگتر از کف دست فرد آسیب‌ دیده. (برخی منابع اندازه 7-8 سانتی‌ متر را ملاک قرار می‌دهند).

سوختگی (حتی درجه دوم کوچک) در نواحی حساس: صورت، دست‌ها، پاها، اندام تناسلی، مفاصل اصلی (زانو، آرنج، شانه، لگن) یا سوختگی‌هایی که دور تا دور یک عضو (مانند انگشت یا بازو) را فرا گرفته‌اند (سوختگی حلقوی یا Circumferential).

وجود علائم عفونت: افزایش قرمزی، گرما، تورم یا درد در اطراف زخم، خروج چرک، تب یا لرز.

  • اگر فرد آسیب‌ دیده کودک خردسال (زیر 5 سال) یا فرد مسن (بالای 60 سال) باشد.
  • اگر فرد دارای بیماری زمینه‌ ای خاصی است (مانند دیابت، نقص سیستم ایمنی) که روند بهبودی را مختل می‌کند.
  • اگر از آخرین نوبت واکسن کزاز شما بیش از 5 یا 10 سال گذشته است (بسته به عمق سوختگی، پزشک تصمیم می‌گیرد).
  • اگر در مورد شدت سوختگی یا نحوه مراقبت از آن شک دارید.
  • اگر درد با مسکن‌های معمولی کنترل نمی‌شود.

مراقبت‌های خانگی برای سوختگی‌های خفیف (درجه اول و دوم کوچک)

مراقبت‌های خانگی برای سوختگی‌های خفیف

پس از انجام اقدامات اولیه و در صورتی که سوختگی نیاز به مراجعه فوری به پزشک نداشته باشد:

تمیز نگه داشتن: ناحیه سوخته را تمیز و خشک نگه دارید. روزی یک یا دو بار با آب ولرم و صابون ملایم به آرامی شستشو دهید و با حوله تمیز به آرامی خشک کنید (بدون مالش).

پانسمان: از پانسمان استریل نچسب استفاده کنید و آن را روزانه یا طبق دستور پزشک یا کارشناس زخم تعویض نمایید.

پمادها: از پمادهای آنتی‌ بیوتیک (مانند سیلور سولفادیازین یا موپیروسین) فقط در صورت تجویز پزشک استفاده کنید. برای سوختگی‌های درجه اول، می‌توان از ژل آلوئه‌ ورا خالص (پس از خنک شدن کامل) یا لوسیون‌های مرطوب‌ کننده ملایم و بدون عطر برای تسکین و حفظ رطوبت پوست استفاده کرد.

تاول‌ها: هرگز تاول‌ها را نترکانید! تاول‌ها یک سد محافظ طبیعی در برابر عفونت ایجاد می‌کنند. اگر تاول به خودی خود ترکید، مایع داخل آن را به آرامی خارج کرده، پوست روی آن را برندارید (مگر اینکه کثیف شده باشد)، ناحیه را با آب و صابون ملایم بشویید و با پماد آنتی‌ بیوتیک (در صورت تجویز) و پانسمان استریل بپوشانید.

مراقبت از علائم عفونت: به دقت مراقب علائم عفونت که در بالا ذکر شد، باشید و در صورت مشاهده فوراً به پزشک مراجعه کنید.

باورهای غلط و کارهای اشتباه در برخورد با سوختگی:

استفاده از یخ یا آب یخ: باعث آسیب بیشتر به بافت می‌شود.

مالیدن کره، روغن، خمیردندان، سیب‌ زمینی یا هر ماده غذایی دیگر: این مواد نه تنها کمکی نمی‌کنند، بلکه می‌توانند گرما را در زیر پوست حبس کرده و خطر عفونت را به شدت افزایش دهند.

استفاده از پنبه: الیاف آن به زخم می‌چسبد.

ترکاندن تاول‌ها: سد محافظ طبیعی را از بین برده و راه را برای ورود میکروب‌ها باز می‌کند.

اینفوگرافیک درجات سوختگی پوست با فلز داغ + نکات کمک های اولیه برای سوختگی

پیشگیری: بهترین راه مقابله با سوختگی

در آشپزخانه:

📌 همیشه دسته‌های قابلمه و ماهیتابه را به سمت داخل اجاق گاز بچرخانید تا به طور اتفاقی به آن‌ها برخورد نکنید یا کودکان نتوانند آن‌ها را بکشند.

📌 هنگام برداشتن ظروف داغ از فر یا ماکروویو، حتماً از دستکش‌های ضخیم فر یا دستگیره‌های مناسب استفاده کنید.

📌 هنگام جابجایی مایعات داغ (مانند روغن یا آب جوش) بسیار مراقب باشید.

📌 کودکان را از اجاق گاز، فر و وسایل داغ دور نگه دارید.

استفاده از اتو و وسایل گرمایشی:

پس از استفاده، اتو را در محلی امن و دور از دسترس کودکان قرار دهید تا خنک شود.

اطراف بخاری و وسایل گرمایشی فضای کافی خالی بگذارید.

در محیط کار:

هنگام کار با فلزات داغ یا ابزارهای جوشکاری، از تجهیزات حفاظت فردی مناسب (دستکش مقاوم به حرارت، پیش‌بند، عینک) استفاده کنید.

افزایش آگاهی: به اعضای خانواده، به خصوص کودکان، در مورد خطرات وسایل داغ آموزش دهید.

۱. تکنیک «خنک‌سازی لایه‌ای» با کمپرس گیاهی

به‌ جای فقط آب سرد، می‌تونی از پارچه آغشته به دمنوش سرد بابونه یا گل همیشه‌ بهار استفاده کنی.

این ترکیب خاصیت ضدالتهاب و ضدعفونی کننده‌ی طبیعی داره و بافت رو نرم‌تر و ترمیم‌ پذیرتر نگه می‌داره.

۲. حرکت ریز اما موثر: تکنیک «قطره‌ چکان معکوس»

اگر دسترسی به اسپری یا آب روان نداری، یک قطره‌ چکان را پر از آب سرد کن و به‌ صورت پیوسته و نقطه‌ای روی ناحیه سوختگی بریز.

این روش باعث کنترل دمای موضعی بدون شوک حرارتی می‌شه، برخلاف ریختن یک‌ باره آب یخ.

۳. فرمول «پیشگیری بعدی»: ساخت یک کرم خانگی با ژل آلوئه‌ ورا و عسل طبی

یک قاشق ژل آلوئه‌ ورا + چند قطره روغن اسطوخودوس + نصف قاشق عسل طبی.

این ترکیب یک لایه نازک محافظ، ضدعفونی‌ کننده و مرطوب‌ کننده است که برای روز دوم به بعد سوختگی سطحی خیلی مفیده. (یادت باشه در فاز التهابی اولیه فقط از آب استفاده بشه.)

۴. ترفند «تشخیص فلز تمیز از آلوده» با بوی سوختگی

بوی سوختگی پوست در تماس با فلز آلوده معمولاً تندتر، تیزتر و دارای بوی فلز سوخته است.

این بوی خاص، نشونه وجود آلودگی شیمیایی یا صنعتی روی فلز هست و باید فوراً از شوینده‌ای ملایم برای پاک‌ سازی زخم استفاده بشه.

۵. تکنیک «نفوذ معکوس» برای سوختگی عمقی با وسایل نقره‌ای

در صورتی که فلز داغ از جنس نقره یا ترکیبات دارای یون فلزی سنگین باشه (مثل لحیم‌ کاری)، احتمال نفوذ فلز به پوست وجود داره.

استفاده از پمادهای جذب‌ کننده یون فلز مثل تتراسایکلین موضعی می‌تونه به کاهش نفوذ و التهاب کمک کنه.

۶. ترفند «پارچه‌ی پشمیِ خشک» در لحظه‌ی سوختگی

اگر بلافاصله بعد از تماس با فلز داغ، چیزی مثل دستمال یا پارچه نخی نم‌دار پیدا نکردی، استفاده از پارچه پشمی خشک باعث جذب حرارت سطحی و کاهش انتقال حرارت به لایه‌های زیرین می‌شه.

۷. بسته کمک اولیه فلز-محور برای کارگاه‌ها

یه بسته کوچیک طراحی کن که مخصوص سوختگی فلزی باشه. شامل:

  • اسپری کلرهگزیدین
  • پارچه استریل آغشته به عصاره بابونه
  • تیوب آلوئه‌ورا
  • کارت راهنمای ۳ مرحله‌ای درمان فوری

۸. تست رنگ پوست در سوختگی فلزی با روش «پوشاندن آینه‌ای»

با گذاشتن یک جسم فلزی سرد و تمیز (مثل قاشق) روی زخم بعد از ۱ روز، اگه پوست هنوز رنگ‌پریده یا سفید باقی بمونه یعنی جریان خون در اون ناحیه دچار اختلال شده و باید به پزشک مراجعه کرد.

یک لحظه غفلت: راهنمای ویژه والدین برای سوختگی دست کودک با قاشق داغ

صدای جیغ، قلبی که می‌ریزد و دستی کوچک که با یک قاشق داغ تماس پیدا کرده. قبل از هر کاری، نفس عمیق بکشید.

واکنش صحیح شما در همین چند دقیقه اول، آینده پوست کودک و آرامش او را تعیین می‌کند.

این بخش، مکملی برای راهنمای جامع ماست و به طور ویژه بر نکات روانشناختی و عملی مختص کودکان تمرکز دارد.

اطلاعات کلی درمان سوختگی که در این صفحه خوانده‌اید، کاملاً صحیح است.

اما پوست کودک و شرایط او تفاوت‌های کلیدی دارد:

  1. پوست نازک‌تر: پوست کودکان بسیار نازک‌تر از بزرگسالان است. این یعنی یک تماس کوتاه با قاشق داغ می‌تواند سوختگی عمیق‌تری (حتی درجه دو) در کودک ایجاد کند، در حالی که در بزرگسالان شاید فقط به قرمزی (درجه یک) منجر شود.
  2. سطح به نسبت وسیع‌تر: همان سوختگی با قاشق که روی دست یک بزرگسال بخش کوچکی است، درصد بیشتری از کل سطح بدن یک کودک را تشکیل می‌دهد و می‌تواند ریسک عوارضی مانند کم‌ آبی را بالا ببرد.
  3. ناتوانی در بیان درد: کودک نمی‌تواند شدت دقیق درد یا حس خود را توصیف کند. این وظیفه شماست که با مشاهده دقیق علائم، عمق فاجعه را ارزیابی کنید.

شما به عنوان والد، هم امدادگر هستید و هم منبع آرامش.

📌 این سه گام را با این دیدگاه جدید انجام دهید:

همان‌طور که گفتیم، دست کودک را زیر آب خنک بگیرید.

اما نکته کلیدی اینجاست: هدف فقط خنک کردن نیست، بلکه آرام کردن کودک هم هست.

  • تکنیک حواس‌پرتی: همزمان با گرفتن دستش زیر آب، برایش شعر بخوانید، یک اسباب‌ بازی پلاستیکی به دست دیگرش بدهید یا با او حرف بزنید. ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان طولانی‌ای برای یک کودک بی‌قرار است. با حفظ آرامش، این زمان را برای او قابل تحمل کنید.

بعد از خنک‌ سازی و خشک کردن، وقت ارزیابی است.

به دنبال این علائم باشید که در کودکان اهمیت دوچندان دارند.

  • قرمزی و التهاب شدید: طبیعی است.
  • تاول‌های کوچک یا بزرگ: نشانه‌ی قطعی سوختگی درجه دو. به هیچ وجه تاول را دستکاری نکنید. این محافظ طبیعی بدن کودک شماست. اگر تاول خود به خود پاره شد، محل را با پماد آنتی‌ بیوتیک (با تجویز پزشک) و گاز استریل بپوشانید.
  • بی‌حسی یا سفیدی محل سوختگی: این یک زنگ خطر جدی است! ممکن است نشانه سوختگی درجه سه و آسیب به اعصاب باشد. در این صورت فوراً به اورژانس مراجعه کنید.

از یک گاز استریل استفاده کنید. پانسمان را طوری ببندید که کمی شل باشد تا به پوست در حال تورم فشار نیاورد.

هدف، محافظت از زخم در برابر میکروب‌ها و جلوگیری از دست‌کاری کودک است.

و حالا چه؟

اقدامات اولیه و فوری شما عالی بود.

اکنون، برای مراحل تخصصی‌تر مانند نحوه مدیریت دقیق تاول‌ها، معیارهای مراجعه به پزشک، بهترین پمادها و راهکارهای جلوگیری از ماندن جای زخم (اسکار) که در ادامه همین صفحه به صورت کامل توضیح داده‌ایم، وقت بگذارید.

دانش شما، بهترین مرهم برای زخم دلبندتان است.

مرحلهکارهای درست (اقدام توصیه‌شده)چرا مهم است؟نکات ضروری
۱. دور کردن عامل داغقطع تماس با فلز داغ فوراًجلوگیری از گسترش آسیب حرارتیاز کندن فلز چسبیده‌ شده به پوست خودداری کنید
۲. خنک‌ سازی سریعقرار دادن ناحیه در آب خنک (۱۰–۲۰ دقیقه)کاهش عمق سوختگی + کم‌کردن درد (Mayo Clinic)❌ از یخ مستقیم استفاده نکنید
۳. پاک‌سازی ملایمشستشو با آب و صابون ملایمکاهش آلودگی + خطر عفونتبدون فشار و بدون ساییدن
۴. خشک‌ کردن و پوشاندنپوشاندن با گاز استریل/پانسمان غیرچسبندهمحافظت از زخم + کنترل درداز پنبه استفاده نکنید
۵. کنترل دردمصرف مسکن‌ OTC (استامینوفن/ایبوپروفن)کاهش ناراحتی (CDC)طبق دستور مصرف شود
۶. ارزیابی شدتبررسی علائم: تاول، سفیدی، بی‌حسی، عمقتعیین نیاز به مراجعه فوری (WHO)اگر بی‌حسی وجود دارد، احتمال سوختگی عمقی است
۷. مراجعه به پزشک (الزامی در موارد زیر)تاول‌های بزرگ، نواحی حساس (صورت/دست/کشاله)، کودکان، دیابت، درد شدید، علائم عفونتجلوگیری از عوارضتاخیر=افزایش خطر

در نتیجه

سوختگی با فلز داغ می‌تواند تجربه‌ ای دردناک و نگران‌ کننده باشد، اما با دانش کافی و انجام اقدامات صحیح و به موقع، می‌توان عوارض آن را به حداقل رساند.

به یاد داشته باشید که خنک کردن فوری ناحیه سوخته با آب سرد مهم‌ترین قدم است.

هرگز در ارزیابی شدت سوختگی تردید نکنید و در صورت وجود هر یک از علائم هشدار دهنده یا هرگونه شک، فوراً به پزشک و کارشناس زخم مراجعه نمایید.

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است؛ با رعایت نکات ایمنی ساده در خانه و محیط کار، می‌توانید از وقوع این حوادث ناگوار جلوگیری کنید.

سوالات متداول درباره سوختگی با فلز داغ

چرا سوختگی با فلز داغ (مثل قابلمه) معمولا شدیدتر از سوختگی با آب جوش است؟

زیرا فلزات گرما را بسیار سریع‌تر و عمیق‌تر به پوست منتقل می‌کنند و گرما را برای مدت طولانی‌ تری در خود نگه می‌دارند.

اولین و مهم‌ ترین اقدام بلافاصله پس از سوختگی با فلز داغ چیست؟

خنک کردن فوری ناحیه سوخته با آب سرد (نه یخ‌زده) به مدت 10 تا 20 دقیقه.

آیا می‌توانم از یخ برای خنک کردن سوختگی استفاده کنم؟

خیر، استفاده مستقیم از یخ می‌تواند با کاهش شدید جریان خون، آسیب را بیشتر کند. فقط از آب سرد استفاده کنید.

آیا باید لباس یا زیور آلات نزدیک محل سوختگی را در بیاورم؟

بله، فوراً و با ملایمت این کار را انجام دهید، قبل از اینکه ناحیه متورم شود. اگر لباس به پوست چسبیده، آن را نکشید.

چگونه باید محل سوختگی را بپوشانم؟

با یک پانسمان استریل نچسب یا یک پارچه تمیز و بدون پرز (مثل ملافه تمیز). از پنبه یا دستمال کاغذی استفاده نکنید.

برای تسکین درد چه کار می‌توانم بکنم؟

می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن (در صورت عدم منع مصرف) استفاده کنید.

از کجا بفهمم سوختگی من چقدر جدی است؟ (درجات سوختگی)

درجه ۱: قرمزی و درد (مثل آفتاب‌ سوختگی).
درجه ۲: قرمزی، درد شدید، تورم و تاول.
درجه ۳: پوست سفید، مومی، زغالی یا چرمی؛ ممکن است درد کمتری داشته باشد یا بی‌حس باشد.

چه زمانی حتماً باید به پزشک مراجعه کنم؟

در صورت سوختگی درجه ۳ (هر اندازه‌ای)، سوختگی درجه ۲ بزرگتر از کف دست، سوختگی در نواحی حساس (صورت، دست، پا، مفاصل، تناسلی)، سوختگی دور تا دور یک عضو، مشاهده علائم عفونت، اگر مصدوم کودک یا سالمند است، یا اگر شک دارید.

آیا می‌توانم روی سوختگی کره، خمیر دندان یا سیب‌ زمینی بمالم؟

هرگز! این مواد کمکی نمی‌کنند و می‌توانند باعث عفونت و بدتر شدن سوختگی شوند.

آیا باید تاول سوختگی را بترکانم؟

خیر، تاول‌ها از عفونت جلوگیری می‌کنند. اگر خود به خود ترکید، پوست روی آن را بر ندارید (مگر کثیف باشد)، تمیز کنید و پانسمان نمایید.

چگونه از سوختگی با فلز داغ در خانه پیشگیری کنم؟

دسته‌های قابلمه را به سمت داخل گاز بچرخانید، از دستکش فر استفاده کنید، کودکان را از وسایل داغ دور نگه دارید و اتو را پس از استفاده در جای امن بگذارید.

آیا برای سوختگی با فلز داغ نیاز به واکسن کزاز است؟

بسته به عمق سوختگی و تاریخ آخرین واکسن شما، ممکن است نیاز باشد. در صورت مراجعه به پزشک، این موضوع بررسی خواهد شد.

6 دیدگاه در “سوختگی با فلز داغ: راهنمای کامل اقدامات اولیه، درمان و پیشگیری

  1. محسن شمسیان گفت:

    سلام.پشت انگشت دستم.دقیقا از محلی که ناخن شروع میشه تا دوسانت پایین تر با قسمت داغ مشعل تماس داشت.قبلا هم خیلی دستهام سوخته.ولی این فرق داره.چرا اینقدر درد میکنه به جای اینکه بسوزه؟
    فکر میکنم چکش کوبیده شده رو دستم.
    درد غیر قابل تصور.سوزش هیچی.تاول هم نزده.همون قسمت تماس کمی سفیدتر شده.

    1. کارشناس زخم پخم گفت:

      درود بر شما

      احتمال داره که این قضیه به دلیل اسیب به عصب ها باشه که سوختگی اتفاق افتاده عمقی باشه.

      بهتره به کارشناس زخم نشان بدید تا بررسی دقیق و عمیق تری داشته باشه

      به امید بهبودی و سلامتی شما

  2. مصطفی صادقی گفت:

    سلام
    دستم دیشب موقع آشپزی سوخت و الان خیلی می‌سوزه. می‌خواستم بدونم درمان سوزش سوختگی چیه؟
    یه چیزی می‌خوام که سریع آرومش کنه

    1. کارشناس زخم پخم گفت:

      سلام وقتتون بخیر 🌿
      برای درمان سوزش سوختگی اول از همه محل سوختگی رو چند دقیقه زیر آب خنک (نه خیلی سرد) نگه دارید تا حرارت از پوست خارج بشه.
      به‌هیچ‌وجه از خمیر دندان، روغن یا پمادهای خانگی استفاده نکنید چون باعث تحریک و عفونت می‌شن.
      بعد از خنک‌کردن، می‌تونید از ژل‌های ترمیمی حاوی عسل پزشکی، آلوئه‌ورا یا پانسمان‌های مخصوص سوختگی استفاده کنید تا هم سوزش کاهش پیدا کنه و هم پوست سریع‌تر ترمیم بشه.
      اگر سوزش ادامه داشت یا تاول ایجاد شد، حتماً به کارشناس زخم مراجعه کنید تا درمان تخصصی‌تری انجام بشه.

  3. محدثه اکبری گفت:

    سلام، دیروز دستم با آب جوش سوخت و تاول زده.
    خواستم بدونم برای سوختگی دست چی خوبه درمان خانگی؟ نمی‌خوام جاش بمونه یا عفونت کنه.

    1. کارشناس زخم پخم گفت:

      سلام دوست عزیز
      برای سوختگی دست، درمان خانگی مثل استفاده از خمیر دندان یا کره به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود چون باعث تشدید التهاب و افزایش احتمال عفونت می‌گردد.
      به‌جای این کار، بهتر است ابتدا محل سوختگی را ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زیر آب خنک (نه یخ) بگیرید تا حرارت پوست کاهش یابد. سپس از پانسمان‌های نوین مخصوص سوختگی یا ژل‌های ترمیمی حاوی عسل پزشکی یا آلژینات نقره استفاده کنید تا هم ترمیم پوست سریع‌تر انجام شود و هم از ایجاد اسکار جلوگیری گردد.
      اگر تاول‌ها وسیع یا دردناک هستند، حتماً با کارشناس زخم مشورت کنید تا نوع پانسمان مناسب برای شما انتخاب شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *